Cô đơn trên mạng - Janusz Leon Wis'niewski

p.57-p.59

…Tốt thôi, Mạng cũng được - anh nghĩ. Anh đã để lại đằng sau toàn bộ cái giáo phái này từ lâu rồi. Anh sử dụng Mạng viết hoa từ cái thời Internet còn là một bí ẩn tuyệt đối, một Kamasutra trí tuệ, chứ đâu phải là những cái nhấn chuột vào những chữ hoặc hình ảnh màu mà phần lớn là màu xanh lam. Nhưng cái chương trình mà cậu nghiên cứu sinh giới thiệu thì quả là thú vị. Nó có tên là ICQ. Các tác giả phiên âm các chữ cái tiếng anh I, C, Q giống hệt như câu tiếng Anh I seek you, có nghĩa là “tôi tìm bạn”. Những người có trong máy tính của mình chương trình ICQ – và tất nhiên là phải đang nối Mạng – có thể tìm thấy nhau thông qua ICQ. Trong máy tính của mình, họ lên danh sách những người bạn mà họ muốn tìm, còn ICQ sẽ cho họ biết những người bạn này vào cùng thời điểm đó có đang ở trên mạng hay không. Điều này giống như là khi ta bước vào một phòng nào đó và nhìn quanh xem ai trong số bạn bè cũng có mặt ở đó. Chỉ có điều phòng ở đây là cả thế giới. Việc ai đó ở Sydney, người khác ở Dublin, còn người khác nữa lại ở một góc xa xôi – Krakow hay Gdansk – là hoàn toàn không có ý nghĩa. Có lẽ đây là điều đáng được sùng bái nhất trên Internet. Tất cả dường như ở ngay bên cạnh.

ICQ điểm danh bạn bè và cho phép trao đổi thông tin với họ. Không có độ trễ. Tức thời. Cuộc trò chuyện thông qua bàn phí là như vậy đấy. Gửi những bức e-mail ngắn, chúng sẽ đến địa chỉ người nhận ngay lập tức. Đây thực sự là mô phỏng một cuộc nói chuyện.

Nhưng ICQ không chỉ là sự trao đổi những thông tin ngắn. Nó làm được nhiều hơn thế nhiều. Ví dụ như chat. Một từ tiếng Anh mà thậm chí cả người Pháp, những người không gọi máy tính là máy tính, cũng phải chấp nhận. Nhưng lại chấp nhận chat, bởi chat chi có thể được gọi như vậy, để thể hiện cái mà nó thể hiện. Có nghĩa là “tán gẫu”, nhưng trong Internet đây là cuộc nói chuyện thực. Không biên giới. Trong trường hợp ICQ, điều này được thể hiện như sau, màn hình máy tính được chia làm hai phần. Mỗi người đối thoại có một nửa màn hình và viết phần nội dung của mình. Mỗi người đều nhìn thấy quá trình viết của người kia. Sự vội vàng của anh ta, lỗi viết của anh ta, sự chờ đợi của anh ta. Có thể điều này không được như nghe thấy sự run rẩy của giọng nói, nhưng cũng rất cảm động. Thêm vào đó, ta không thể rút lại bất cứ điều gì. Không thể phủ nhận một cách thô thiển kiểu “tôi đâu có nói điều đó”. Tất cả đều được ghi lại. Có thể quay lại đầu màn hình và đọc lại tất cả. Và cuối cùng, quá trình chat có thể được ghi lại trong ổ cứng máy tính, in ra hoặc thậm chí gửi e-mail đến bất cứ địa chỉ nào trên thế giới. Do đó mà với nhiều người, chat là cuộc trò chuyện không thể thay thế. Có giá trị về mặt nguyên tắc. Giống như bản ghi lời khai hay ghi âm phỏng vấn. Mỗi lời thổ lộ, mỗi điều dối trá, mỗi lời hứa hẹn đều có thể được gọi lại. Ngoài ra, để bắt đầu buổi trò chuyện, bạn có thể ở bất cứ đâu. Chỉ cần có máy tính, Internet và chương trình cho phép thực hiện chat. Một chương trìn như vật có thể là ví dụ như ICQ. Có cả những chương trình khác nữa. Rất nhiều. Khoảng cách không giữ vai trò quan trọng. Tín hiệu trên Mạng truyền đi với tốc độ ánh sáng.

Ý tưởng về ICQ thật thiên tài. Tất cả những ý tưởng thiên tài đều khởi nguồn từ những nhu cầu cơ bản nhất. Ở đâyu nhu cầu cơ bản là sự liên hệ không giới hạn. Khi thấy rằng có thể chinh phục được khoảng cách nhờ vào Internet, thì một cái gì đó như ICQ chỉ còn là vấn đề thời gian. Bởi con người từ khởi thủy đã thích liên hệ với nhau…

Nó có tên là ICQ. Các tác giả phiên âm các chữ cái tiếng anh I, C, Q giống hệt như câu tiếng Anh I seek you, có nghĩa là “tôi tìm bạn”. Tôi vẫn thường đọc ICQ như I see you - Em thấy Anh hay Anh thấy Em, hay đại loại như thế - và tôi thích đọc nó như thế hơn.

Có một lúc tôi đã thắc mắc vì sao lại là ICQ chứ không phải MSN hay YM, hay những trình IM khác. Tôi đã đọc lại nhiều lần. Và tôi đã nhớ lại về nó, ICQ. Có một lúc nào đó tôi đã dùng nó. Nhưng rồi lại thôi. Có lẽ ông là một người thật sự am hiểu mọi ngóc ngách của cái thế giới Mạng - mà ông viết hoa - này. ICQ là trình nhắn tin duy nhất, tới giờ này, tôi được biết, mà ở đó Mỗi người đều nhìn thấy quá trình viết của người kia.

Tôi đã cố tìm một tấm ảnh minh họa cho đoạn tiểu thuyết này. Một tấm ảnh với từ khoá Internet. Đột nhiên tôi nhận ra người ta không chụp hình được "nó". "Nó" tồn tại. "Nó" hiện hữu. Nhưng không thể chụp hình được. Chỉ có thế thôi - không thể chụp hình được. Tôi ghét cái cách người ta hay minh hoạ về "nó" như một cái mạng nhện, chằng chịt; hay một tấm lưới với đầy những mắt xích. Internet - Mạng - viết hoa - đối với tôi không như thế. "Nó" là một con đường, rất thẳng thì đúng hơn...